Milli Diplomatlar Monşerlere Karşı

Merhum babama duyduğu derin muhabbet hasebiyle bana hocazade olarak hitap eden çok kıymetli bir hocamdan naklediyorum: ‘’Hocazade, sen büyük iş yapıyorsun. Bu proje hayati ehemmiyeti haizdir. Sayın Cumhurbaşkanımızın dediği gibi dış işlerimizdeki bir takım monşer kafalardan ancak böyle güzel işlerle kurtulabiliriz. Bir seferinde büyükelçinin biri bana şunu söyledi. Hocam, biz Türkiye’nin doğusuna gittiğimizde oranın dillerini öğrenmeyiz. Şayet öğrenirsek oralardaki görev süremizin uzamasından korkarız.’’

BYP Nedir?

Konuşmanın konusu olan mühim iş TUGVA çatısı altında yürüttüğümüz Bölge Uzmanı Yetiştirme Programı, namı diğer BYP. Projeyi anlattığımda kıymetli hocam heyecanlanmış ve yukarıdaki cümleleri aktarmıştı.

Hocamızın niye heyecanlandığını merak ediyorsanız projeyi kısaca anlatayım. Çince, Rusça, Hintçe, İbranice ve Farsça öğrettiğimiz özel departmanlarımız var. Öğrenciler sene içinde haftada 8 saat dil kursu alıyorlar. Bunun yanında 6 ila 14 hafta arası değişen seminer dersi programlarımız var. Dış ilişkiler uzmanı olmayı hedefleyenler için elzem olan seminerler bunlar. Siyasi Tarih, Uluslararası Hukuk, Türk Dış Politikası vs. Bunun yanında hadis, kıraat ve fıkıh gibi derslerimiz de var. Tabii ki uzmanlık alanları ile ilgili özel seminerlerimiz de müfredatımızda mevcut.

Program bütün seneyi kapsıyor. Yazları dilini öğrendikleri ülkeye gidiyorlar. Geçen yaz bir aylığına gönderdik ilk sene öğrencilerimizi. Onlardan gelen talep üzerine bu yaz iki aylığına gönderiyoruz.

Hamdolsun BYP ikinci senesini bitirdi. Program öğrencilerimiz dört senelik bir eğitime tabi tutuluyorlar. Bir sonraki sene mezunlarımız olacak nasipse.

Milli Diplomat Ne Demek Hocam?

Yazımın başında geçen profildeki gibi olmayanlar milli diplomatlardır. Kıymetli hocamın aktardığı şekilde olanlar; yani Türkiye’nin doğusunda kalan ülkelere gittiğinde oranın dilini öğrenmemek için çaba sarf edenler, o ülkedeki insanlarla temas kurmayanlar, devletin çıkarlarını gerektiği gibi savunmayanlar ve hatta devletimizin aleyhine çalışanlar da monşer kafalı diplomatlardır. 15 Temmuz ihanetine rağmen halen görev yaptıkları ülkelerdeki Fetö kurumları ile uğraşmayanlar ve hatta o kurumları Fetö ile işbirliği yaparak koruyup kollayanlar milli diplomat olmak bir kenara hainlerin ta kendileridir.

Adam Yetiştirmek Zor İştir

Fatih Sultan Mehmet Han Sahnı Seman Medresesini kurma fikrini ortaya attığında destekleyenler kadar karşı çıkanlar da oldu. Karşı çıkanların gerekçesi son derece netti: Çok masraflı. Fatih niye böyle düşündüklerini sordu. Cevap çok açıktı. 100 kişilik yatırım yapacağız, her kişiye bir oda ve her ders için kişi başına bir hoca tutacağız. Nihayetinde istediğimiz profilde senede 3-5 kişi çıkacak. Bu eleştiriye karşı Fatih’in verdiği cevap enfesti: ‘’Ben 3-5 senede bir adam çıkar diye bu yatırımı yapıyorum, eğer senede 3-5 adam çıkar diyorsanız bunun gibi birkaç tane daha kurdurayım!’’

Sofistike Eğitim İşlerine Önem Vermek Lazım

Ülkemizde halen özel eğitim programları yok denecek kadar az. BYP gibi örnekleri görmek çok zor. Her şeyden önce vizyon ve bilgi eksikliğimiz var. Aslında ceddimiz bu işleri çok güzel başarmış. Onlardan tevarüs ettiklerimizi hatırlasak yeterli olur.

Peki kim yapacak bu işleri? Sivil toplum mu devlet mi? Cevap: İkisi birden. Devletin nasıl yaptığına örnek verelim. ABD Dış İşleri Bakanlığı büyükelçi adayına gideceği yerin dilini öğretir. Fas’a gidecek olan bir büyükelçi Arapça eğitimi alır mesela. Basından takip edenler bilir. ABD’nin özellikle son dönem Türkiye Büyükelçileri Türkçe bilirler. Bu sadece bir örnek. Aynısını mühendis yetiştirmekten yönetmen yetiştirmeye kadar götürebilirsiniz. Buna ek olarak sivil toplum eliyle de bu işler pekala yapılır. Bizim yaptığımız gibi. Bu arada şundan eminim ki Mandarin Çincesi, Hintçe, Rusça ve benzeri dilleri bilen diplomatımız yok denecek kadar az. Gittiği yerin dilini bilen kaç diplomatımız var acaba?

Üniversiteler Ne Güne Duruyor?

Üniversitelerden kastımız fakülteler ise baştan geçmiş olsun. Her şeyden önce çok kalabalık sınıflarımız var. BYP sınıfları en fazla 5 kişilik. Böyle de olması lazım. Bunun yanında fakülteler belirli bir disiplinle ilgili giriş eğitimi verirler. Mesela hukuk fakültesi mezunu öğrenci fakültede bütün hukuk anabilim dallarını derinlemesine öğrenmez, öğrenemez. Hukukun ne olduğunu ve hukukla ilgili kategorizasyonu öğrenir. Aynısı tıp, uluslararası ilişkiler ve diğer bölümler için geçerlidir. Yüksek lisans ve doktora seviyesinde uzmanlaşma sağlanır. Ancak bizim ülkemizde bu işler çoğunlukla ciddi yapılmıyor. Kaldı ki doktrinel çalışmalardan ziyade uygulamaya yönelik eğitimlere daha fazla ihtiyacımız var.

Sayın Cumhurbaşkanımız eğitimle ilgili her konuşmasında kemiyetten ziyade keyfiyete önem verilmesi gerektiğini belirtmekte. Bakalım ne zaman anlayacağız? Neden bayram filmi yok diye sormadan önce neden doğru düzgün yönetmenlerimiz ve senaristlerimiz yok diye soralım mesela. Velhasıl alan uzmanlaşmaları çok önemli.

Not: Nijeryalı arkadaşımdan naklediyorum: Nijerya’da yaygın konuşulan yerel bir dil var Hausa diye. Bazı diğer Afrika ülkelerinde de konuşulur. Nijerya’daki insanlar BBC Hausa yayınını yerel kanallardan daha fazla dinler. Çünkü çok kaliteli yapıyorlar..